Do radosnego świętowania Dni Koszalina 2021 dołączamy się i my, archiwiści, we współpracy ze wspaniałym Polskie Radio Koszalin. Zapoznajcie się z pierwszym odcinkiem naszego cyklu „Poznaj z nami Koszalin”. Kolejne materiały opublikujemy 23, 25 i 27 maja o godz. 19.30.
Koniecznie słuchajcie też emisji audio w Polskim Radiu Koszalin: 27 maja oraz 3, 10 i 17 czerwca o 16.40 w popołudniowym wydaniu Studia Bałtyk.
https://youtu.be/hdla5xvuaXc
Aktualne wieści o projekcie dostępne w wydarzeniu:
Wystawa pt. „Nieznani bohaterowie sprawy katyńskiej”
Prezentowana wystawa została przygotowana w 70. rocznicę ekshumacji ofiar Zbrodni Katyńskiej. Na wystawie, która składa się z 5 plansz, można obejrzeć m.in. fotografie z przeprowadzonych ekshumacji w lesie katyńskim oraz wybrane dokumenty i przedmioty z ocalałych kopert 31 oficerów Wojska Polskiego. Ekspozycja prezentuje także postacie bohaterów walki o pamięć i prawdę katyńską, takich jak: Kazimierz Skarżyński – sekretarz generalny PCK i przewodniczący delegacji PCK do Katynia 16 IV 1943 r. Ludwik Rojkiewicz, Jerzy Wodzinowski, Hugo Kassur – z Komisji Technicznej PCK w Katyniu. Dr Jan Zygmunt Robel, który w Państwowym Instytucie Medycyny Sądowej i Kryminalistyki w Krakowie zorganizował zespół badający dokumentację wydobytą z dołów śmierci. Henryk Münch, Marian Friedberg, Franciszek Bielak, Jadwiga Majchrzycka i ks. prałat Stefan Wysocki, którzy z narażeniem życia przechowywali w ukryciu dokumenty katyńskie podczas wojny i w latach powojennych. Kwintesencją całej wystawy są ocalone i ukrywane przez byłą pracowniczkę PCK, Jadwigę Majchrzycką listy ekshumacyjne z numerami od 1-112, 01-01770 z parafą Kazimierza Skarżyńskiego, 02501-03900 z parafą Jadwigi Majchrzyckiej, sprawozdania z prac Komisji Technicznej PCK, wzór karty pomocniczej do identyfikowania poległych w Katyniu opracowany w Biurze Informacyjnym PCK czy sprawozdanie Jadwigi Majchrzyckiej z podróży służbowej do Krakowa w 1944 r. na obrady Komisji Rozpoznawczej PCK do spraw identyfikacji zamordowanych w Katyniu na podstawie znalezionych przy nich dokumentów i przedmiotów. Dokumenty te w 2011 roku zostały przekazane do zasobu Archiwum Akt Nowych. Wystawa kończy się prezentacją wybranych wydawnictw podziemnych o Katyniu.
Najważniejszym zbiorem oryginalnych dokumentów dotyczących zbrodni katyńskiej jest zespół Akta Katyńskie Jadwigi Majchrzyckiej. Archiwalia uratowane przez byłą pracowniczkę PCK, Jadwigę Majchrzycką dotyczą polskich oficerów zamordowanych w Katyniu przez NKWD i prac związanych z ich ekshumacją. Są to przede wszystkim dokumenty Biura Informacyjnego PCK z lat 1943-1944 związane z: wysłaniem delegacji PCK do Katynia, sporządzaniem list ekshumowanych w lesie katyńskim, spisywaniem list alfabetycznych zamordowanych, procedurą zawiadamiania rodzin polskich oficerów o fakcie ich śmierci, identyfikowaniem depozytów wydobytych w Katyniu, odczytywaniem znalezionych przy oficerach notatek i pamiętników. Listy ekshumowanych były nadsyłane z Katynia i na ich podstawie została opracowana lista alfabetyczna oraz listy wysyłane do przedstawicielstw PCK w terenie, w tym m.in. do Lublina. W zbiorze znajdują się również: projekty pism potwierdzających śmierć w lesie katyńskim w języku niemieckim wraz z dokumentacją tego dotyczącą wydawania aktów zgonu oraz korespondencją z władzami niemieckimi; fragment notatki sporządzonej na podstawie 1/200 części materiału katyńskiego (w tym sporej części notatników); rękopis memoriału ZG PCK w sprawie zaświadczeń o śmierci dla ekshumowanych w Katyniu; karta pomocnicza do Głównej Księgi Ewidencyjnej Zaginionych w Katyniu nr 028; wytyczne przy opracowywaniu listy ekshumowanych; protokoły posiedzeń dotyczących wysłania do Katynia przedstawicieli PCK; notatki z konferencji w Krakowie w/s Katynia z 10.VI.1943 r.; ustalenia na temat Komisji Rozpoznawczej działającej w Krakowie w 1943 r. i 1944 r.; fragment protokołu posiedzenia Zarządu Głównego PCK z 3.VI.1943 r. w/s Katynia; fragment sprawozdania dr Wodzińskiego, Katyń 10.V.1943 r.; sprawozdanie z posiedzeń Komisji Specjalnej w dniach 9-10.II.1944 r.; rękopiśmienne notatki sporządzone w PCK przy opracowywaniu listy imiennej; odpisy notatników znalezionych w Katyniu, m.in. kpt. Kazimierza Gosiewskiego, Kraków 21.VI.44; wypisy z poszczególnych notatników wyjętych z kopert, m.in. Solskiego; sprawozdanie z podróży służbowej Jadwigi Majchrzyckiej do Krakowa w dniach 17-22.III.1944 r. Dokumenty są sporządzone w języku polskim, niemieckim i francuskim. Na podstawie tych dokumentów powstało wydawnictwo źródłowe „Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944, wstęp i opracowanie Jolanta Adamska, Tadeusz Krawczak, Mariusz Olczak, Warszawa 2012″.
Drugim ważnym zbiorem w AAN dotyczącym zbrodni katyńskiej są Akta profesora Janusza Zawodnego, polskiego politologa, historyka, badacza zbrodni katyńskiej na stałe mieszkającego w Stanach Zjednoczonych. Autora książki „Śmierć w lesie. Historia mordu katyńskiego” wydanej w USA w 1962 r., natomiast wydanie polskie ukazało się dopiero w 1989 r. W przekazanej spuściźnie znajdziemy m.in. materiały biograficzne autora oraz opracowania naukowe, materiały i wydawnictwa źródłowe zebrane przez niego i innych autorów na temat zbrodni katyńskiej.
W zbiorze Armia Krajowa zachowały się oryginalne meldunki gen. Stefana Roweckiego ps. Kalina do Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego z kwietnia i maja 1943 r. o odkryciu przez Niemców masowych grobów w Katyniu. Natomiast w Zbiór fotografii b. Centralnego Archiwum KC PZPR znajdziemy kopie zdjęć z przeprowadzanych ekshumacji w lesie katyńskim. Materiały katyńskie odnajdziemy również w innych zespołach archiwalnych, m.in. sprawozdanie z lotu do Smoleńska z 13.IV.1943 r. w Radzie Głównej Opiekuńczej w Krakowie; prośba o zwolnienie z więzienia w Berlinie Marii Bortnowskiej, w celu wysłania jej do Katynia z misją zbadania ofiar mordu z 30.IV.1943 r. w zespole Zbiór dra Stefana Uhmy do historii PCK w latach 1939-1945 czy oświadczenie rządu polskiego z dnia 25. IV. 1943 r. w sprawie decyzji rządu sowieckiego o zerwaniu stosunków z rządem polskim w zespole Wspólna Komisja Uczonych Partyjnych ZSRR i Polski do spraw Historii Stosunków między obu krajami.
Na zakończenie należy wspomnieć o zespole „Zbiór kserokopii akt rosyjskich dotyczących Katynia oraz dokumentacji redakcyjnej publikacji „Katyń. Dokumenty zbrodni”, w którym znajdują się kopie akt z archiwów rosyjskich przekazane na mocy porozumienia zawartego między NDAP a Zarządem Archiwów Federacji Rosyjskiej. Kserokopie zostały zgromadzone przez Wojskową Komisję Archiwalną kierowaną przez płk. prof. Jana Piętę. Na ich podstawie wydana została 4-tomowa publikacja „Katyń. Dokumenty zbrodni”.
W 2020 r. obchodzimy jubileuszowy rok 75-lecia ustanowienia polskiej administracji na Pomorzu Zachodnim. Z tej okazji przygotowaliśmy materiał filmowy, wystawę oraz katalog wystawy pt. „75 lat administracji polskiej na Pomorzu Zachodnim”. Zapraszamy do zapoznania się z filmem przygotowanym przez kustosza wystawy, dr. Kacpra Pencarskiego we współpracy z panem Adamem Iwaszkiewiczem i Romanem Barcikowskim.
8 maja w Polsce obchodzony jest Narodowy Dzień Zwycięstwa, który ma na celu upamiętnienie rocznicy zakończenia II wojny światowej w Europie. W 2020 r. obchodzimy 75. rocznicę zakończenia największego światowego konfliktu zbrojnego. Konfliktu, który pochłonął 60 milionów ofiar.
Chcesz, aby następne pokolenia dowiedziały się, jak żyliśmy w czasie pandemii wywołanej koronawirusem? Jak zmienił on nasze codzienne zwyczaje, postrzeganie świata i nas samych?
Chcesz, aby następne pokolenia dowiedziały się, jak żyliśmy w czasie pandemii wywołanej koronawirusem? Jak zmienił on nasze codzienne zwyczaje, postrzeganie świata i nas samych?
Każdego dnia wszyscy tworzymy historię. Udokumentujmy wspólnie ten szczególny czas, w którym żyjemy. Zapraszamy do udziału w akcji „Archiwum Pandemii A.D. 2020. Społeczna kolekcja dokumentów pandemii wywołanej koronawirusem (SARS-CoV-2)”.
Przekaż swoje zbiory z „czasów zarazy” do Archiwów Państwowych i stwórz z nami Archiwum Pandemii A.D. 2020.
Jeśli chcesz współtworzyć kolekcję „Archiwum Pandemii A.D. 2020. Społeczna kolekcja dokumentów pandemii wywołanej koronawirusem (SARS-CoV-2)” wspólnie z archiwistami, skontaktuj się z nami pod adresem mailowym:
19 lutego 2020 r. Archiwum Państwowe w Koszalinie i Kuratorium Oświaty w Szczecinie podpisały porozumienie w zakresie realizacji wspólnych działań edukacyjnych kierowanych do uczniów szkół z terenu działania obu instytucji.
W prowadzonej przez nas od kilku lat akcji „Kronika Pioniera”, zachęcamy Pionierów Koszalina do spisywania wspomnień z pierwszych powojennych lat Koszalina, lub do przekazywania zdjęć i dokumentów z tamtego okresu.
Wszystkich zainteresowanych naszym projektem zapraszamy do kontaktu z nami lub z harcerzami.
